Friday, April 2, 2010

මානව හිමිකම් කොමිසමේ අයිතිය පුරවැසියන්ටයි


බී.ස්කන්දකුමාර්
නීතිය හා සමාජ භාරයෙහි
වැඩ බලන විධායක අධ්‍යක්ෂ

ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව සිය අනාගත වැඩපිළිවෙල සඳහා සිවිල් සමාජ සංවිධානවල දායකත්වය ලබා ගැනීම පිළිබඳව සාකච්ඡාවක් මාර්තු 26 වන දින කොළඹ දී පැවැත්වීමට කටයුතු සංවිධානය කර ඇත. මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවේ වර්තමාන තත්ත්වය සහ සිවිල් සමාජ සංවිධාන ඒ සම්බන්ධයෙන් අනුගමනය කළ යුතු උපාය මාර්ගය පිළිබඳ ප‍්‍රකට සිවිල් සමාජ සංවිධානයක් වන නීතිය හා සමාජ භාරයෙහි වැඩ බලන විධායක අධ්‍යක්ෂ බී.ස්කන්දකුමාර් සමඟ ‘සමබිම’ කළ සාකච්ඡාවක් පහත පළ වේ. ස්කන්ධකුමාර් මානව හිමිකම් කොමිෂමේ කටයුතු විමර්ශනය කරමින් ”ශ‍්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවඃ පිට ඔපයක් පමණද?” නමින් ග‍්‍රන්ථයක්ද පළකර ඇත.

කිසියම් රටකට මානව හිමිකම් කොමිසමක් අවශ්‍ය වන්නේ ඇයි?
සෑම රටක්ම මානව අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ සිය කැමැත්තෙන්ම පනවා ගන්නා වගකීමකට බැඳෙනවා. එය සාමාන්‍යයෙන් සිදු වන්නේ කිසියම් ජාත්‍යන්තර ගිවිසුමකට හෝ සම්මුතියකට බැඳීමෙනුයි. සම්මුතියකට අත්සන් තැබීමෙන්, ඉන්පසු එය සපථ කිරීමෙන්, එය රටේ ජාතික පාර්ලිමේන්තුව මඟින් සම්මත කර ගැනීමෙන් මෙම බැඳීම සනාථ කළත් වඩා වැදගත් වන්නේ මෙම අයිතිවාසිකම් බලාත්මක කිරීමය. ජාතික මානව හිමිකම් ආයතන වශයෙන් සාමාන්‍යයෙන් හඳුනා ගැනෙන මානව හිමිකම් කොමිසම වැනි ආයතන ජාතික වශයෙන් පිහිටුවීමට රටවල් දිරි ගැන්වීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ක‍්‍රියා කළේ මෙසේ අයිතිවාසිකම් බලාත්මකවීම සහතික කිරීමේ ක‍්‍රියාමාර්ගයක් හැටියටයි. වෙනත් වචනයකින් කීවොත් මානව හිමිකම් කොමිසම යනු රාජයේ කටයුතු අධීක්ෂණය කිරීමට බලය පවරමින් රාජ්‍ය විසින්ම ස්ථාපනය කරනු ලබන ආයතනයක්. රාජ්‍යය විසින් පිහිටුවන ලද සහ රාජ්‍යය විසින් මුදල් ප‍්‍රතිපාදන සපයන නිසා රාජ්‍ය ආයතනයක් වන්නාවූද රාජ්‍යයේ කටයුතු අධීක්ෂණය කරන බැවින් ස්වාධීන ආයතනයක් වන්නාවූද දෙමුහුම් ආයතනයක්. මෙය හරියට රජය විසින් පිහිටුවා මුදල් ප‍්‍රතිපාදන ලබාදී ක‍්‍රියාත්මක කරනු ලබන රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයක් වැනිය.
මානව හිමිකම් කොමිසම රාජ්‍යයේ කටයුතු අධීක්ෂණය කිරීම යන්නෙන් එය රාජ්‍ය සමඟ හැමවිටම පස මිතුරු සම්බන්ධයක් පැවැත්විය යුතු යැයි අදහස් වන්නේ නැහැ. රාජ්‍ය නිලධාරීන්ට උපදෙස් දීම, පවතින නීති පිළිබඳ තම අදහස ඉදිරිපත් කිරීම, මානව හිමිකම් අධ්‍යාපනය ලබාදීම වැනි කටයුතුවල නිරත වීමද එය විසින් සිදුකරනු ලබනවා. ඒ සියල්ලටම වඩා එය රජයේ නිළධාරියෙකුගේ ක‍්‍රියාවක් හෝ නොකරහැරීමක් මඟින් තම අයිතිවාසිකම් කඩවූවා යැයි කල්පනා කරන පුද්ගලයෙකුට ඒ සම්බන්ධව පැමිණිලලක් ඉදිරිපත් කොට සහනයක් ලබාගත හැකි ආයතනයක් ලෙසද ක‍්‍රියාත්මක විය යුතුයි.

මේ වන විට කොමිෂන් සභාවට කොමසාරිස්වරු පත්කර නෑ. මෙයින් කොමිසමේ යුක්තිසහගතභාවයට බරපතල අභියෝගයක් ඇති වෙනවා. මෙවැනි තත්ත්වයක් ඇතිවී ඇත්තේ ඇයි?
මානව හිමිකම් කොමිසමට කොමසාරිස්වරුන් පත් කිරීම පිළිබඳ ක‍්‍රියාවලිය දෙස බලන බාහිර නිරීක්ෂකයෙකුට එළැඹිය හැකි නිගමනය නම් විධායකයේ අභිප‍්‍රාය දුර්වල ව්‍යවස්ථාපිත කොමිසන් සභාවක් පවත්වගෙන යාම බවයි. මානව හිමිකම් කොමිසමට 2006 සිට අත්ව ඇති කණගාටුදායක ඉරණම පමණක් නොව අනෙක් කොමිෂන් සභාවලට පත්වී ඇති ඉරණම දෙස බැලූ විටද එය පැහැදිලිව වෙනවා. උදාහරණයක් වශයෙන් අල්ලස් කොමිසමේ නිල කාලය මාර්තු 31 වෙනිදායින් අවසන් වෙනවා. ඉන්පසු ඒ පිළිබඳව රජය කරන්න යන්නේ කුමක්ද යන්න අප තවමත් දන්නේ නැහැ. ආණ්ඩුව මේ පිළිබඳව නිහඬව සිටින අතර එම ආයතනවලට නායකත්වය දිය හැකි පුද්ගලයන් පත් නොකරනු ලැබීම නිසා ඒවා අඩපණ වීගෙන යනවා. මේ අනුව අපට පැමිණි හැකි නිගමනය වන්නේ රාජ්‍යය තම බලතල, අධිකාරිය සහ තීරණ ගැනීමේ බලය කිසිදු අභියෝගයකට ලක්වනු දැකීමට අකමැති බවයි.

මේ තත්ත්වය පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර වශයෙන් සෑහෙන තරම් අවධානයක් යොමු වී තිබුණත් ජාතික ජනමාධ්‍ය තුළ හෝ පොදු මහජනයා අතර මේ පිළිබඳව උනන්දුවක් ඇති බව පෙනෙන්නේ නැහැ. මෙය ඔබ පැහැදිලි කරන්නේ කෙසේද?
මෙයට හේතු ගණනාවක් බලපානවා. එක් පැත්තකින් ජාත්‍යන්තර තලයේ ඇති වී තිබෙන මේ වර්ධනයන් දේශීය වශයෙන් බරපතල ලෙස සැලකිල්ලට ගත යුත්තේ ඇයි ද යන තර්කය හරිහැටි මහජනයා හමුවේ ඉදිරිපත් කිරීමට අප අසමත් වී තිබෙනවා සිවිල් සමාජ සංවිධාන වශයෙන් අප ඒ ගැන ස්වයං විවේචනයක යෙදිය යුතුයි. ඊළඟට ජාත්‍යන්තර වශයෙන් විවිධ මානව හිමිකම් ආයතන විසින් ලංකාව සම්බන්ධයෙන් කරන ඕනෑම මැදිහත්වීමක් ශ‍්‍රී ලංකා විරෝධී කුමන්ත‍්‍රණයක් ලෙස හිතාමතා සැලසුම් කොට ක‍්‍රියාත්මක කරන වැඩ පිළිවෙළක් යැයි පැවසීම ඉතා සාර්ථක වී තිබෙනවා.
මීළඟ කරුණ මානව හිමිකම් කොමිසමට ලැබෙන පැමිණිලි වලින් වැඩි හරියක් පාසල් වලට සිසුන් ඇතුළත් කිරීම්, රාජ්‍ය සේවයේ පත් කිරීම්, මාරු කිරීම් හා උසස්වීම් වැනි කරණු පිළිබඳ ගැටලූයි. මෙහිදී ඇත්තටම සිදු වන්නේ රාජ්‍ය සේවකයින් පිරිසක් තමන්ට ඇතිවී අති ප‍්‍රශ්න විසඳා ගැනීමට තවත් රාජ්‍ය සේවකයෙන් පිරිසක් වෙත ගොස් පැමිණිලි කිරීමයි.
කොමිසමේ තත්ත්වය පහළට වැටුණත්, කොමසාරිස්වරුන් පත් නොකළත් මේ දක්වාම මානව හිමිකම් කොමිසමට භෞතික පැවැත්මක් තියනවා. මානව හිමිකම් කොමිසමට කාර්යාලයක් තියනවා. එහි නිලධාරීන් ඉන්නවා. ඔවුන් පැමිණිලි බාර ගන්නවා. විමර්ශන පවත්වනවා. ඒ නිසා මේ ආයතනය ක‍්‍රියාත්මක වන බව තමයි පෙනෙන්නේ. ඒ නිසා එය මුහුණ දී තිබෙන වර්තමාන ගැටලූව මහජනයාට අවබෝධ වෙන් නෑ. සමහරවිට එම ආයතනය සම්පූර්ණයෙන් නැතුව ගිය දාට තමන්ට පැමිණිලි කිරීමට කිසිම තැනක් නැති බව මහජනයාට වැටහුණු විට ඔවුන්ගේ උනන්දුව ඇතිවේවි.

මෙවැනි තත්ත්වය තුළ මානව හිමිකම් කොමිසම පිළිබඳ සිවිල් සමාජයේ උපායමාර්ගික ප‍්‍රවේශය විය යුත්තේ කොමසාරිස්වරුන් නැති කොමිසම සම්පූර්ණයෙන් වර්ජනය කිරීමද? නැතිනම් ඒ සමඟ විවේචනාත්මක සම්බන්ධතාවයක් පැවැත්වීමද?
මෙම ප‍්‍රශ්නයට ”ඔව්” හෝ ”නැහැ” යනුවෙන් සරල පිළිතුරක් දීය නොහැකියි. මගේ අදහස විවිධ මට්ටම් වලදී විවිධ ආකාරයට ක‍්‍රියාත්මක වන උපාය මාර්ග යොදා ගත යුතු බවයි.
උදාහරණයක් ලෙස මානව හිමිකම් කොමිසම බලාත්මක කිරීමට පදනම් වූ නීතියේ අඩුපාඩු, දුර්වලතා හා ඌණතා මඟ හරවා ගැනීම, 17 වන සංශෝධනය ක‍්‍රියා විරහිත වීම හා ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව පත් නොකිරීම නිසා ඇති වී තිබෙන ගැටලූ මඟ හරවා ගැනීම පිණිස අපි කෙළින්ම විධායකයේ හා ව්‍යවස්ථාදායකයේ සිටින අපගේ දේශපාලන නියෝජිතයන් සමඟ කෙළින් කථා කර විසඳා ගත යුතුය.
අපේ ආරම්භක පියවර විය යුත්තේ, 2006 දී කළ කොමසාරිස්වරුන්ගේ පත් කිරීමේ ක‍්‍රියාවලිය යුක්ති සහගත නොවන බවත් එම පත් කිරීමේ ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙන් කොමිසමට බාහිර වශයෙන් පමණක් නොව අභ්‍යන්තර වශයෙන් ද අහිතකර බලපෑමක් ඇති වූ බවත් කොමිසමේ නිලධාරීන් සහ කොමසාරිස්වරුන් අතර සම්බන්ධතාවය, කාර්ය මණ්ඩලයේ චිත්ත ධෛර්ය සහ විශේෂයෙන්ම සිවිල් සමාජ සංවිධාන සහ මානව හිමිකම් කොමිසම අතර සම්බන්ධතාවය බිඳ වැටීමට එය හේතු වූ බවත් ඒත්තු ගැන්වීමයි.
කෙසේවුවද කොමිසමේ මූලස්ථානයෙහි මෙන්ම ප‍්‍රාදේශීය ක්ෂේත‍්‍ර කාර්යාල වල සේවය කරන තමා කරන කාර්යයේ වැදගත්කම හඳුනන තම අරමුණු කෙරෙහි කැපවී ක‍්‍රියාකරන, තම ආයතනයේ හැකියාව යොදාගෙන මහජනයාට සහ විශේෂයෙන්ම වින්දිතයන්ට කිසියම් සහනයක් ලබාදෙන ඉතා හොඳ නිළධාරීන් සහ කාර්ය මණ්ඩලයක් ද සිටින බව අප මෙහිදී අමතක නොකළ යුතුය.

”ජාතික මානව හිමිකම් කොමිසම ලංකාවේ පුරවැසියන් වශයෙන් අපට අයිති ආයතනයක්. එය යම්කිසිවකු විසින් අපයෝජනයට ලක් කිරීම, සූරා කෑම හෝ එම හේතු මත අපවාදයට පාත‍්‍රවීම නිසා අපි එයට පිටුපාන්නේ නැහැ. අප කොමිසම දෙස බලන්නේ මානව හිමිකම් ප‍්‍රජාවේ කොටස්කරුවෙකු වශයෙන්. සත්තකින්ම එහි භූමිකාව සිවිල් සමාජ සංවිධානවල භූමිකාවට වඩා වෙනස්. නමුත් මානව හිමිකම් ප‍්‍රවර්ධනය සහ ආරක්ෂා කිරීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටින ඕනෑම ආයතනයක් සතුව ඇත්තේ එකම පරමාර්ථයක් වන අතර අප සියළුදෙනාම එම පරමාර්ථය සාක්ෂාත් කර ගැනීමට යන ගමන් මගේ සහකරුවන්ය. රාජ්‍යයට එකක් හා රාජ්‍ය නොවන සංවිධානවලට තවත් එකක් වශයෙන් මානව හිමිකම් නිර්ණායක දෙකක් නොපවතින අතර ඇත්තේ එකම සාර්වත‍්‍රික නිර්ණායකයක්.
සිවිල් සමාජ සංවිධාන සහ මානව හිමිකම් කොමිසම එකිනෙකාට සලකා ගත යුත්තේ මිතුරු ආකල්පයෙන්. මිතුරන් හැමවිටම එකිනෙකා හා එකඟ නොවන නමුත් මිතුරන් එකිනෙකාගෙන් පෝෂණය වේ. සිවිල් සමාජ සංවිධාන දුර්වල වුවහොත් එය පෙරලා මානව හිමිකම් කොමිසම දුර්වල වීමටද බලපාන අතර කොමිසම දුර්වල වීම සිවිල් සමාජ සංවිධානවලටද අහිතකර ලෙස බලපායි.”

Back to Home
View Pdf

No comments: